تاریخچه فرش کاشان|کلکسیون فرش کوروش

تاریخچه فرش کاشان

کاشان از جمله شهرهای کویری ایران است که در جنوب دریاچه قم و کویر نمک آن واقع شده است. کویری بودن این شهرها را می توان از بادگیرها، اندرونی ها، آب انبار ها، دالان های سرپوشیده و حیاط های پایین تر از سطح زمین متوجه شد. درباره نحوه ساخته شدن این شهر اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما توصیف آن در سفرنامه ی جهانگردانی که به ایران پا گذاشته اند، موجود است. بر اساس متون تاریخی و گفته های جهانگردان، کاشان در گذشته در عرصه تولید و بافت پارچه‌های گرانبها شهرت داشته است. انواع پارچه، منسوجات گلابتون، انواع مخمل، انواع اطلس دوزی ها و … از جمله بافته های هنرمندان کاشانی بوده اند که تحت عنوان پارچه های هرمزی به کشورهای مختلف جهان صادر می‌شدند.

از جمله افرادی که به کاشان سفر کرده اند می توان به مارکوپولو، شوالیه شاردن، آنتوان شرلی و کارترایت اشاره کرد. در آثار آنها از کاشان به عنوان شهری یاد شده که اطلس، مخمل، تافته، حریر موجدار، زری ساده، ابریشم مخلوط به طلا و نقره، قالی، قالیچه، کاشی و ظروف چینی در همه جای آن به چشم خورده و معامله می شده است.

قدمت قدیمی ترین فرش های متعلق به شهر کاشان به قرن 11 هجری باز می گردد. اما دوره حکومت صفوی نقطه عطفی در تاریخچه فرش کاشان است، چرا که در این عصر شهر کاشان به عنوان مرکز بافت قالی‌های درباری، قالی های ابریشمین نقره باف و زربافی بسیار نفیسی را تولید کرد که برخی از آنها امروز در موزه های بزرگ و کلکسیون های شخصی نگهداری می‌شوند.

در تاریخچه فرش کارشان در حدود قرن های 17 تا 19 میلادی خبر چندانی از فرش کاشان در دست نیست که احتمالا به علت حوادث سیاسی، اجتماعی،  تغییر حکومت ها، جنگ و حمله دشمنان خارجی و … دست بوده است. از حدود 120 سال قبل بافت فرش در کاشان با واردات پشم استرالیایی مرینوس مجدد رونق گرفت، رونقی که در تجدید حیات هنر- صنعت فرش بافی بی تاثیر نبود.

به تبع رشد فرش بافی، حرفه ها و صنایع دستی و مشاغل مرتبط با قالیبافی همچون رنگرزی، رفوگری، حلاجی، ریسندگی و چله کشی، نقشه کشی و … نیز از دیرباز در این منطقه وجود داشته، گرچه امروزه شیوه های سنتی آنها دیگر منسوخ شده است.

در روزگار حاضر به علت خشکسالی های مکرر، در اکثر روستاها و قصبات اطراف کاشان، قالیبافی مهمترین منبع درآمد مردم است. کارگاه های زیادی در این مناطق و بعضا در منازل وجود دارد که زنان و دختران به همراه مردان مشغول قالیبافی هستند. سرعت عمل بالا در بافت فرش در کنار مواد اولیه موجب شده تا فرش کاشان قیمت مناسب تری در بازار داشته باشد.